Tật khúc xạ cận thị – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực trên thế giới. Dấu hiệu là nhìn rõ ở gần nhưng nhìn mờ ở xa. Tuy nhiên nếu độ cận cao thì có thể gây nhìn mờ cả xa và gần. Vậy nguyên nhân gây nên cận thị là gì, các dấu hiệu và có những cách nào khắc phục cận thị?
Cận thị là gì?
Tật khúc xạ cận thị là gì?
Hình ảnh hội tụ trước võng mạc do trục nhãn cầu dài hơn bình thường
Cận thị là một trong các tật khúc xạ phổ biến nhất, dấu hiệu thường chỉ có thể nhìn rõ các vật ở gần nhưng khó khăn khi nhìn vật ở xa(hay nheo mắt khi nhìn vật ở xa). Do hình ảnh quan sát được hội tụ trước võng mạc.
Các dấu hiệu cận thị
- Nhìn mờ các vật ở xa
- Thường xuyên nheo mắt
- Có thể nhức đầu do mỏi mắt
- Khó nhìn vào ban đêm đặc biệt khi lái xe
Các bé có thể được phát hiện sớm qua 1 vài dấu hiệu sau đây:
- Khi xem tivi, trẻ phải lại gần mới xem được
- Đọc bài hay bị nhảy hàng hoặc phải dùng ngón tay để dò theo các chữ khi đọc
- Ở lớp trẻ phải lại gần bảng mới nhìn được
- Khi viết, nhiều chữ viết sai, thiếu hoặc phải chép bài của bạn
- Hay cúi gần nhìn sách, điện thoại,tablet…
- Nheo mắt hoặc nghiêng đầu khi nhìn vật ở xa
- Hay dụi mắt mặc dù trẻ không buồn ngủ
- Thường kêu mỏi mắt, nhức đầu hay chảy nước mắt
- Nháy mắt liên tục
- Không thích các hoạt động nhìn xa
Nguyên nhân gây nên tật khúc xạ cận thị
Nguyên nhân cận thị do di truyền
Theo thống kê, 33-60% những trẻ bị cận có cha mẹ đều bị cận. Nếu cha hoặc mẹ bị cận thị thì tỷ lệ là 23-40%. Ngay cả khi cha mẹ không bị cận thị thì cũng có đến 6-15% khả năng con sẽ bị cận thị.
Cận thị bẩm sinh do di truyền đóng một phần không nhỏ vào sự phát triển tật cận thị. Không có cách nào phòng tránh tật cận thị do di truyền. Cách tốt nhất là thường xuyên cho trẻ đi khám tại các cơ sở mắt chuyên khoa để chẩn đoán sớm tật cận thị.
Nguyên nhân cận thị do lối sống
Ngoài do di truyền thì nguyên nhân cận thị do lối sống cũng khiến tật cận thị ngày một bùng nổ. Cận thị do lối sống có nhiều nguyên nhân như:
- Do môi trường sống: Người sống trong môi trường thiếu ánh sáng, thường xuyên phải làm việc trong điều kiện thiếu ánh sáng khiến mắt phải liên tục điều tiết dẫn đến cận thị.
- Do tính chất công việc: Những người thường xuyên phải làm việc trực tiếp với máy vi tính, điện thoại, sách vở khiến mắt luôn phải căng ra điều tiết dẫn đến cận thị
- Do học tập quá nhiều, ngồi học sai tư thế: Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến cận thị học đường. Ngày nay áp lực học tập với trẻ nhỏ là rất lớn. Trẻ thường xuyên phải học quá nhiều, ngoài ra do cha mẹ cô giáo không quan tâm dẫn đến việc trẻ ngồi học sai tư thế.
- Thói quen đọc sách, xem điện thoại: Những người thường xuyên có thói quen đọc sách, sử dụng điện thoại nhưng lại không biết cách bảo vệ mắt rất dễ dẫn đến bị cận thị.
Các phương pháp điều trị cận thị
Đeo kính gọng
Đây là giải pháp thông dụng nhất, ít tốn kém nhất để điều chỉnh tật cận thị. Kính được sử dụng là thấu kính phân kì. Tuy nhiên kính gọng sẽ đem lại những bất tiện cho người sử dụng như: Khó khăn tham gia được các hoạt động thể thao mạnh, tầm nhìn bị ảnh hưởng khi trời mưa.
Thay kính thường xuyên nếu tăng độ cận hay hỏng kính trong quá trình sử dụng đặc biệt là trẻ nhỏ.
Đeo kính áp tròng
- Đeo kính áp tròng cứng
- Đeo kính áp tròng mềm
- Đeo kính áp tròng mềm cũng là giải pháp được nhiều người lựa chọn. Ưu điểm của kính áp tròng là thẩm mỹ cao, nhược điểm là có thể bị dị ứng với kính áp tròng nếu mắt mẫn cảm, mắt dễ bị khô. Ngoài ra, kính áp tròng không được vệ sinh đúng cách có thể gây viêm nhiễm mắt. Bệnh nhân phải thay kính khi hết hạn sử dụng và chi phí mỗi lần thay kính tương đối cao.
Đeo kính áp tròng ban đêm
Ortho-K là viết tắt của Orthokeratology – Một phương pháp điều trị và kiểm soát sự gia tăng cận thị đang dần trở nên phổ biến tại Việt Nam bởi hiệu quả mà nó mang lại qua một đêm đeo kính nhưng cho thị lực tốt cả ngày hôm sau.
Tuy nhiên phương pháp này cần tuân thủ khá nghiêm ngặt về khâu vệ sinh và phải được hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia.
Mổ cận
- Relex Smile
- Lasik
- Phẫu thuật thay thể thủy tinh
- Phẫu thuật đặt kính ICL
Cận thị độ cao và các nguy cơ tiềm ẩn
Các mức độ của tật khúc xạ cận thị
- Cận thị nhẹ: -0.25 đến -3.00
- Cận thị trung bình -3.25 đến -6.00
- Cận thị cao >-6.00
Nguy cơ tiềm ẩn ở cận thị cao
Như đã đề cập đến ở trên, người bị cận thị nặng là người có độ cận trên 6 Diop.
Việc cận thị nặng không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt mà nó còn chứa những biến chứng nguy hiểm khác như bệnh về võng mạc ở mắt gây ảnh hưởng nặng đến tầm nhìn và có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
- Tách lớp võng mạc và lỗ hoàng điểm
- Tân mạch hắc mạc
- Vết rạn dạng sơn
- Bong võng mạc
Làm sao để độ cận không tăng quá cao? Các phương pháp kiểm soát tăng độ là gì?
Cận thị học đường là một thực trạng đáng báo động trong xã hội hiện đại ngày nay. Tiến triển cận thị trong suốt quãng thời gian đi học gây ra những biến chứng khôn lường ảnh hưởng đến thị lực và cuộc sống của trẻ.
Việc tính toán mức độ tăng độ cận thị của các bé rất có ích cho việc đưa ra phương pháp thích hợp cho việc kiểm soát cận thị. Đây là 1 Tool có thế tính toán sơ lược quá trình tăng cận của bé trong quá trình phát triển.
Nguồn tham khảo: BHVI – Myopia caculator
Hiện nay có rất nhiều phương pháp kiểm soát cận thị tiến triển. Sau đây là các phương pháp đang được áp dụng:
Nhỏ thuốc Atropine nồng độ thấp ở trẻ em
Nhỏ thuốc liệt điều tiết Atropine nồng độ thấp ở trẻ em là một phương pháp hiệu quả và ít tốn kém chi phí. Tuy nhiên trẻ vẫn phải đeo kính gọng và độ tuổi sử dụng thuốc đem lại hiệu quả tốt nhất theo nghiên cứu chỉ từ khoảng từ 6-12 tuổi.
Đeo kính áp tròng Ortho-K ban đêm
Khá nổi bật qua phương pháp chỉnh hình giác mạc, kính áp tròng ban đêm Ortho-K đem lại hiệu quả cho cả ngày hôm sau mà không cần phải đeo kính gọng và đây là phương pháp duy nhất không cần đụng chạm đến “phẫu thuật”.
Ortho-K: viết tắt của Orthokeratology- một phương pháp sử dụng kính áp tròng cứng, thấm khí được đeo vào mắt khi đi ngủ, áp lực của kính tác dụng lên giác mạc qua đêm sẽ “tạo khuôn” tạm thời cho các lớp bên ngoài của giác mạc, mang lại thị lực tốt cho người đeo khi tháo kính ra vào buổi sáng.
Sử dụng Ortho-K có an toàn không: Nghiên cứu cho thấy, Ortho-K là một phương pháp điều trị an toàn để điều chỉnh thị lực và kiểm soát cận thị tiến triển.
Bất kì loại kính áp tròng nào cũng có rủi ro viêm nhiễm mắt.
Tuy nhiên, rủi ro này thấp và có thể phòng tránh bằng cách tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh và kiểm tra mắt định kỳ theo chỉ dẫn của đội ngũ bác sĩ và chuyên khoa khúc xạ nhãn khoa.
Đeo kính đa tròng
Kính đa tròng (Progressive) đã được nghiên cứu và thử nghiệm để đánh giá ảnh hưởng của chúng đối với sự tiến triển của tật khúc xạ này.
Hầu hết các nghiên cứu cho thấy kiểm soát lên đến 30% trong năm đầu tiên so với những người đeo kính đơn tròng hoặc kính hai tròng .
Với phương pháp này thường ổn định số độ trong những năm tiếp theo.
Trẻ em đeo kính đa tròng có mức độ tăng độ trung bình thấp hơn đáng kể ở những năm thứ 2 trở đi.
Kết hợp nhiều phương pháp
Chúng ta có thể kết hợp các phương pháp như đeo kính đa tròng và nhỏ Atropin nồng độ thấp cùng nhau để đem lại hiệu quả điều trị tốt hơn.
Ngoài các phương pháp kiểm soát khoa học trên thì việc tích cực tham gia các hoạt động vui chơi, thể thao ngoài trời cũng giúp cho mắt được thư giãn từ đó thì khả năng tăng độ cũng giảm.
Cận thị giả
Cận thị giả xảy ra khi làm việc liên tục với cự ly gần trong thời gian dài khiến mắt gia tăng điều tiết, các cơ thể mi phụ trách chỉnh khả năng rối loạn điều tiết, hệ điều tiết của mắt bị co quắp, khiến tầm nhìn xa bị suy giảm tạm thời.
Biểu hiện của cận thị giả cũng giống như cận thị bình thường, tuy nhiên mắt sẽ hồi phục tầm nhìn sau một thời gian nghỉ ngơi.
Một cách để mắt có thể nghỉ ngơi hiệu quả là thường xuyên áp dụng quy tắc 20:20:20.
Tức là khi mắt phải làm việc ở gần (trong khoảng 40cm) 20 phút thì phải để mắt nhìn xa 20 Feet (tương đương với 6 mét) trong vòng 20 giây.
Đôi mắt chính là “cửa sổ của tâm hồn”, vì thế khi gặp phải những dấu hiệu bất thường trên thì bạn nên đến các cơ sở y tế để thăm khám và được tư vấn điều trị kịp thời.
Lựa chọn cơ sở y tế uy tín là rất quan trọng.
Để lại thông tin vào form dưới đây nếu bạn đang gặp phải bất cứ vấn đề gì về mắt hoặc đang quan tâm đến dịch vụ khám mắt toàn diện của FSEC, sẽ có chuyên gia gọi lại tư vấn ngay.
Ngoài ra, FSEC có bài viết hướng dẫn cách đọc độ cận chính xác qua phiếu khám để phụ huynh có thể cùng theo dõi tình trạng của con.
