Nhược thị là gì là thắc mắc của nhiều bố mẹ. Để hiểu rõ hơn, bài viết này sẽ phân loại nhược thị theo nguyên nhân và mức độ giúp bố mẹ có cái nhìn tổng quan và hiểu về tình trạng nhược thị và ảnh hưởng đi kèm.
Theo Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ, với việc định nghĩa nhược thị là gì nên đề xuất áp dụng nhiều tiêu chí để đánh giá về nhược thị, giúp nắm bắt nhiều điểm quan trọng về đặc điểm của tình trạng này. Giảm khả năng nhìn rõ, sự mất cân bằng chức năng giữa hai mắt và hiệu quả thông tin thị giác chưa đủ vào vỏ não thị giác chính là những khía cạnh cần chú ý để hiểu rõ hơn về tình trạng này.
Hiện nay chúng ta có thể phân chia nhược thị theo nhiều cách như sau:
Nhược thị là gì?
Nhược thị là gì, đây là một vấn đề thị giác phổ biến, với đặc điểm bởi là sự suy giảm khả năng nhìn rõ trong một hoặc cả hai mắt, thường xuất phát từ sự tương tác thông tin sai lệch giữa chúng trong các giai đoạn quan trọng của quá trình phát triển thị giác. Theo tiêu chí của Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ, nhược thị được xác định bởi sự chênh lệch thị lực ít nhất 2 dòng trên bảng kiểm tra thị lực hoặc thị lực kém hơn hoặc bằng 20/30 với kính chỉnh quang học tốt nhất.
Tình trạng nhược thị ở trẻ em
Nhược thị không chỉ là vấn đề mắt nhìn mờ, mà còn là một vấn đề về thần kinh thị giác với tác động tại đường dẫn truyền thần kinh. Với tỷ lệ xuất hiện từ 3% đến 6%, nhược thị là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy giảm thị lực ở trẻ em và người lớn ở các quốc gia phát triển, có tác động đáng kể đến cả khía cạnh kinh tế và xã hội.
Người mắc nhược thị thường phải đối mặt với nhiều thách thức, từ việc hạn chế lựa chọn nghề nghiệp đến sự giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày. Đồng thời có ít cơ hội tương tác xã hội hơn, nhiều người mắc nhược thị cũng cảm thấy thiếu tự tin về ngoại hình của mình, đặc biệt là khi kèm theo lác. Nhược thị gây ảnh hưởng đến tâm trạng bản thân, khiến người bệnh luôn lo sợ về việc mất thị lực ở mắt còn lại.
Trẻ bị nhược thị gặp phải nhiều khó khăn trong cuộc sống
Phân loại nhược thị theo nguyên nhân
Nhược thị do mất nhìn hình ảnh
Nhược thị do mất nhìn hình ảnh là một thách thức lớn đối với nhiều trẻ, đặc biệt là trẻ em trong giai đoạn phát triển thị giác. Các bệnh mắt có thể gây ra tình trạng này bằng cách ngăn chặn các kích thích ánh sáng hình ảnh từ vật đến võng mạc, ảnh hưởng đến quá trình thị giác bình thường.
Có nhiều nguyên nhân gây ra nhược thị do mất nhìn hình ảnh, bao gồm đục các môi trường, thiếu hụt giải phẫu võng mạc và dây thần kinh thị giác, rung giật nhãn cầu, các khối u, sụp mi và nhiều vấn đề khác. Khi những vấn đề này xảy ra trong giai đoạn quan trọng của sự phát triển thị giác, chúng có thể gây ra tình trạng nhược thị, đặc biệt là khi tình trạng mất nhìn hình ảnh xảy ra từ rất sớm.
Nhược thị do mất nhìn hình ảnh đặt ra một thách thức lớn trong việc chăm sóc sức khỏe mắt, đặc biệt là khi liên quan đến trẻ em. Việc theo dõi và chữa trị các vấn đề mắt từ khi còn nhỏ có thể giúp ngăn chặn tình trạng nhược thị do mất nhìn hình ảnh và giữ cho thị lực phát triển một cách bình thường.
Nhược thị do bất đồng khúc xạ/ Tật khúc xạ
Nhược thị do bất đồng khúc xạ hoặc tật khúc xạ, là một trạng thái khi có sự chênh lệch về tình trạng khúc xạ giữa hai mắt. Tình trạng này có thể gây ra nhược thị nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, đặc biệt là ở trẻ em.
Nhược thị có thể xảy ra do bất đồng khúc xạ giữa hai mắt
Với tỷ lệ phổ biến khoảng 4.7% ở trẻ em, nhược thị do bất đồng khúc xạ có thể xuất hiện ở cả mắt cận thị, loạn thị và viễn thị. Tuy loại tật khúc xạ gây ra tình trạng này phổ biến nhất có thể thay đổi tùy theo độ tuổi, dân tộc và các vấn đề mắt khác.
Trong các trường hợp nhược thị do tật khúc xạ, bất đồng khúc xạ viễn thị thường là nguyên nhân chủ yếu gây ra nhược thị, do võng mạc của mắt bị bất đồng khúc xạ không nhận được hình ảnh rõ ràng. Hình ảnh của mắt tốt hơn khi thu nhận sẽ được làm rõ và sẽ không có đáp ứng điều tiết để làm rõ hình ảnh của mắt viễn thị. Trong khi đó với cận thị thì mắt bất đồng khúc xạ có thể dùng để nhìn gần nên sẽ khả năng nhược thị sẽ thấp hơn.
Nhược thị do lác
Nhược thị do lác là một trạng thái hai mắt không nhìn đồng hướng. Kết quả của tình trạng này là mắt không nhận được những hình ảnh tương đồng, hệ thống thị giác thích nghi với sự thay đổi này sẽ dẫn tới nhược thị.
Nhược thị có thể đi kèm với lác
Khi sự không đồng đều này xảy ra, não của trẻ chỉ tập trung vào hình ảnh thu nhận được từ một mắt, và đầu vào từ mắt kia bị hạn chế. Khác với trẻ em, do các đường thị giác đã phát triển đầy đủ ở người lớn, việc xuất hiện cùng lúc hai hình ảnh khác nhau sẽ dẫn đến hiện tượng nhìn đôi thay vì việc ngăn chặn hình ảnh từ một mắt.
Nhược thị hỗn hợp
Nhược thị hỗn hợp được xem xét khi xuất phát từ hai yếu tố gây nhược thị. Sự kết hợp giữa nhược thị do bất đồng khúc xạ giữa hai mắt và nhược thị do lác thường gặp, đặc biệt là trong các trường hợp lác ẩn trong điều tiết tạm thời, vi lác,…
Các trường hợp trên lâm sàng cho thấy nhược thị hỗn hợp thường nặng hơn với các ảnh hưởng về chức năng thị giác, có sự gia tăng về mức độ giảm thị lực và khả năng nhận biết độ tương phản.
Theo mức độ nhược thị
Khi biết nhược thị là gì thì bố mẹ cũng cần biết nhược thị có thể được phân loại dựa vào mức độ. Điều này giúp định rõ mức độ ảnh hưởng của nhược thị lên khả năng nhìn của một người. Dưới đây là phân loại dựa vào mức độ nhược thị:
- Nhược thị nhẹ: Với mức thị lực từ 4/10 đến 7/10.
Thị lực của họ có thể bị ảnh hưởng trong một số tình huống cụ thể, nhưng nó không ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động hàng ngày.
- Nhược thị trung bình: Với mức thị lực từ 1/10 đến 4/10.
Các hoạt động hàng ngày có thể gặp khó khăn và đòi hỏi sự hỗ trợ hoặc sự điều chỉnh trong môi trường.
- Nhược thị nặng: Với mức thị lực dưới 1/10.
Thị lực của họ có thể rất hạn chế, và họ có thể phụ thuộc nhiều vào các phương tiện hỗ trợ hoặc người khác để thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Điều trị nhược thị tại FSEC
Quan trọng nhất, việc đánh giá và phân loại nhược thị sẽ giúp các bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và cung cấp hỗ trợ cần thiết cho người bệnh, đồng thời cung cấp thông tin quan trọng để họ và gia đình hiểu rõ nhược thị là gì.
